We współczesnym zurbanizowanym świecie populacja pszczół i owadów zapylających bardzo szybko i drastycznie maleje. To zła wiadomość nie tylko dla ekosystemów, ale też dla nas. Sposobem na odwrócenie tego negatywnego trendu jest tworzenie naturalnych siedlisk dla zapylaczy. Pozwoli to odbudować ich malejącą populację. Dlatego Dobre Centrum Ogrodnicze, razem z centrami ogrodniczymi zrzeszonymi w sieci DCO, aktywnie promuje ochronę pszczół i innych zapylaczy.
Poznaj owady zapylające
Najbardziej popularnym zapylaczem jest pszczoła miodna, ale w procesie zapylenia pomocne są także inne owady zapylające, takie jak dzikie pszczoły np. murarki oraz muchówki, błonkówki, motyle, trzmiele i chrząszcze.
Dlaczego owady zapylające są tak ważne?
Owady zapylające odgrywają ogromną rolę dla ekosystemu. Rośliny kwitnące potrzebują ich, aby przetrwać. Przypomnijmy, że owady zapylające, które żywią się nektarem lub pyłkiem, w poszukiwaniu pożywienia latają między kwitnącymi kwiatami i przenoszą pyłek z pręcików na znamię słupka kwiatów doprowadzając w ten sposób do zapylenia. To właśnie dzięki zapylaczom rośliny rozwijają się i wydają owoce oraz nasiona pozwalające na reprodukcję gatunku w kolejnych latach. Dobrze zapylona roślina będzie produkować większe, smaczniejsze i bardziej jednolite owoce. Gdyby owady zapylające zniknęły, nie mielibyśmy truskawek, jabłek, gruszek, śliwek, czereśni, wiśni i niezliczonych innych produktów spożywczych, które są podstawowymi składnikami zbilansowanej diety. Bez pszczół nie byłoby miodu, wosku pszczelego, propolisu ani mleczka pszczelego. Ponadto, proces zapylania sprzyja różnorodności biologicznej. Dzięki pracy zapylaczy przestrzeń wokół nas jest bardziej kolorowa i zróżnicowana. Owady zapylające wspierają reprodukcję wielu różnych gatunków roślin. Zapylacze nie tylko umożliwiają plony i zapewniają wyższe plonowanie, ale również przyczyniają się do zdrowia roślin, ponieważ często przenoszą pyłek między kwiatami. Sprzyja to krzyżowemu zapylaniu i zwiększa odporność roślin na choroby. Tworząc ogród przyjazny dla zapylaczy, możemy nie tylko zwiększyć plony i uatrakcyjnić przestrzeń wokół nas, ale również wspieramy lokalny ekosystem.
Jak stworzyć ogród przyjazny dla zapylaczy?
Warto dbać o obecność owadów zapylających w ogrodzie. Jak to zrobić? Po pierwsze, sadząc rośliny, które je przyciągają. Po drugie, wprowadzając zapylacze do swojego ogrodu. Po trzecie, ograniczając stosowanie pestycydów i stosując je ściśle z zasadami zapewniającymi bezpieczeństwo dla owadów zapylających.
Jakie rośliny lubią pszczoły i inne zapylacze?
Pszczoły i inne zapylacze lubią rośliny, które wytwarzają dużą ilość nektaru i pyłku oraz kwitną długo i obficie. Należą do nich m.in. lawenda, werbena, czy malwy, a także kwitnące drzewa owocowe np. czereśnie, jabłonie, grusze, śliwy. Ponadto, warto zapewnić owadom pokarm przez dłuższy okres. W tym celu trzeba zasadzić rośliny kwitnące w różnych porach roku – od wiosny (np. przebiśniegi, krokusy, miodunki), przez lato (np. słoneczniki, nagietki, jeżówka, lawenda, macierzanka), po późną jesień (np. astry, wrzosy). Ważne jest, żeby w ogrodzie kwitły kwiaty na różnych wysokościach. Wysokie rośliny, np. malwy, przyciągną trzmiele, natomiast niższe rośliny, jak stokrotki, czy mniszek lekarski lub koniczyna, są atrakcyjne dla pszczół. Możemy także stworzyć w ogrodzie enklawę dzikich roślin dla zapylaczy. Wystarczy wydzielić niewielką przestrzeń np. na łąkę kwietną lub na mini plantację facelii, gryki, ogórecznika lub wrzosów. Pszczoły kochają też nektar z kwiatów malin i akacji. Możliwości zapewniania smacznego pożywienia zapylaczom jest mnóstwo. Pamiętajmy, że dla owadów zapylających korzystniejsze będą kwiaty kwitnące w kępach niż pojedyncze rośliny. Obfitość roślin kwitnących z pewnością przypadnie do gustu różnym zapylaczom. Warto uprawiać więcej kwiatów o różnych kształtach, rozmiarach i kolorach. Drzewa, krzewy i rośliny zielne zapewnią zapylaczom pożywienie i siedlisko gniazdowania.
Miejsca do gniazdowania dla dzikich pszczół
Pszczoły najczęściej szukają pożywienia w pobliżu miejsc gniazdowania. Zatem kolejnym sposobem na zwabienie zapylaczy do ogrodu jest stworzenie miejsc do gniazdowania np. dla dzikich pszczół, czyli murarek. W centrach ogrodniczych DCO można kupić specjalne „domki” z rurkami bambusowymi i otworami w drewnie. Do wyboru są kokony murarek pogrążonych w zimowym letargu sprzedawane solo lub w zestawie z domkiem z rurkami. Murarki są łagodne, nie żądlą i nie tworzą rojów. To świetna opcja do ogrodu, działki czy nawet miejskiego balkonu. Ważne jest, żeby kupować kokony ze sprawdzonego źródła, zdrowe, nieuszkodzone, bez pleśni. Do czasu ich wypuszczenia trzeba przechowywać je w chłodnym miejscu o temperaturze ok. 2–5°C w pudełku z dostępem powietrza. Gdy temperatura na zewnątrz przekroczy 10°C i będzie utrzymywać się stabilnie na tym poziomie można kokony umieścić na zewnątrz, w pobliżu ich „domku”. Dzikim pszczołom trzeba też zapewnić dostęp do wody. Wystarczy położyć na ziemi płytkie naczynie wypełnione wodą. Ważne jest, żeby nie wciskać kokonów do rurek. Dzikie pszczoły same wybiorą sobie miejsce do gniazdowania. Gdy murarki zaczną zapychać wejścia do rurek błotem lub gliną będzie to znaczyło, że założyły gniazda!
Pszczoły i inne zapylacze lubią długo i obficie kwitnące rośliny. Zapewniając im miejsce do bytowania, równocześnie tworzymy piękną przestrzeń dla nas i przyczyniamy się do ochrony planety, na której żyjemy. To piękne i niezwykle pożyteczne zajęcie, do którego gorąco zachęcamy.
Źródło zdjęć: Pixabay
